Fransız bilim insanları isyanda!
*** Okuyacağınız haber POLITICO’dan derlenmiştir.
Emmanuel Macron, Fransa’yı Amerikalı bilim insanları için bir El Dorado’ya dönüştürmek istiyor (Hatırlatalım efsaneye göre El Dorado Güney Amerika’da var olduğu düşünülen taşı toprağı altından bir vaha).
Ancak Fransız araştırmacılar cumhurbaşkanlarına, başkalarını kandırmaya çalışmadan önce kendi bilim insanlarıyla ilgilenmesi gerektiğini söylüyor.
‘BİLİM İÇİN FRANSA’YI SEÇİN’
ABD Başkanı Donald Trump’ın yüksek öğrenime karşı yürüttüğü kampanyanın dile getirdiği endişelerden yararlanmaya çalışan Fransız Cumhurbaşkan Macron atağa geçti. Her şey nisan ayının başında, yapay zeka, sağlık ve iklim gibi kilit alanlarda bilimsel çalışmalarını yürüten araştırmacılar için ‘Bilim için Fransa’yı seçin’ platformunun kurulmasıyla başladı. Platform (Trump’ın talimatlarıyla deney ödeneklerinde kesintiye gidilen araştırmacılar başta olmak üzere) çalışmalarına Fransa’da devam etmek isteyenler için milyonlarca euro değerindeki burslara başvurabilmelerine imkan tanıdı.
Trump yönetimine açık bir gönderme olarak, “Bilim İçin Fransa’yı Seçin”in başlatıldığını kamuoyuna duyuran bildiride “Fransa’daki akademik özgürlük, değerlerimizin merkezinde yer alıyor” denildi. Ancak bu girişim, üniversitelerinin Amerikalı meslektaşlarıyla rekabet edebilmesi için daha yüksek maaş ve daha iyi çalışma koşullarının sağlaması için mücadele eden Fransız araştırmacılar tarafından kısa sürede eleştiri ve alay konusu oldu.
Fransız diplomat Gérard Araud, X’te Fransa’nın ABD’deki büyükelçisiyken “sürekli olarak ülkelerine dönmeyi tercih eden ancak ücret ve laboratuvar olanakları açısından orada sunulan koşullar nedeniyle engellenen Fransız araştırmacılarla karşılaştığını” söyledi. Fransa’nın bilimsel araştırmalardaki en büyük sendikası olan SNCS-FSU’nun genel sekreteri Boris Gralak, Fransız hükümetinin ve üniversitelerinin “Fransız bilim insanlarının yaşam standartlarını Amerikalı meslektaşlarının yaşam standartlarıyla aynı seviyeye getirmeleri” ve kötü çalışma koşullarını ele almaları gerektiğini söyledi:
– Bilgisayarımı tamir ettirmem gerekirse bana yardım edecek bir teknisyenim yok. Bir finansal tabloyu doldurmam gerekirse muhasebeye yardımcı olacak birini bulmam bir hafta sürüyor.
Öte yandan doğrudan maaş karşılaştırmaları aldatıcıdır. Fransa’nın refah modeli daha fazla hizmeti kapsar ve brüt ücretler genellikle yan hakları da içerir. Yine de ABD kurumları genellikle daha yüksek ücretler sunar. Çalışma İstatistikleri Bürosu’na göre, ABD üniversitelerindeki ortalama yıllık maaş —tüm mesleklerde— 81 bin 530 dolar olup, bilgisayar ve bilgi araştırması gibi rekabetçi alanlarda 95 bin 880 dolara yükseliyor.
Buna karşılık, Fransız Yüksek Öğrenim Bakanlığı’nın 2022 tarihli bir raporunda, Fransa’daki araştırmacıların yılda ortalama 60 bin euro kazandığı, aynı zamanda öğretmenlik yapanlar içinse hafif bir prim olduğu belirtildi. Macron, Trump’ın ABD’yi başkanlığının ilk döneminde 2015 Paris iklim Anlaşmasından çekmesi üzerine Amerikalı bilim insanlarına benzer bir teklifte bulunmuştu, ancak bunun işe yarayıp yaramadığı belli değil. Fransız Yüksek Öğrenim Bakanlığı, POLITICO’nun Macron’un teklifini kaç kişinin kabul ettiğine dair veri talebine yanıt vermedi.
PARA MI? İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ MÜ?
Hükümet, Fransa’nın bütçe açığını gelecek yıl gayri safi yurtiçi hasılanın yüzde 4,6’sına düşürmek için 40 milyar euro değerinde vergi artışı ve harcama kesintisi yapmayı planlıyor. Ekonomik engellere rağmen Paris, kendisini akademik özgürlüğün şampiyonu olarak göstererek yetenekleri kendine çekmeyi umuyor ve bunun işe yaradığına dair bazı erken işaretler var.
Güney Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi, Amerikalı araştırmacılara yönelik “Bilim İçin Güvenli Bir Yer” programını başlatan ilk Fransız kurumu olarak, halihazırda 300’den fazla bilim insanının yaklaşık 20 araştırma hibesi için başvuruda bulunduğunu açıkladı…
Aix-Marseille başkanı Eric Berton, bazen ailelerini yerlerinden etmek anlamına gelse bile, birkaç kıdemli araştırmacının başvuruda bulunmasına çok şaşırdığını dile getirdi. Gelen araştırmacılara sunulan hibe ve maaşların, kurumdaki personele ödenenlerle aynı olacağını vurguladı. Berton şunları ekledi:
–Adayların temel motivasyonu, akademik özgürlüklerine saygı duyulan ve araştırmalarının değer gördüğü bir üniversitede çalışmaktır. Bu bir ücret meselesi değil.
Bu, paranın önemli olmadığı anlamına gelmiyor, özellikle de üst düzey bir araştırmacının bir ekiple kaynaşmasının üç yıl için yaklaşık 1 milyon avroya mal olduğu düşünüldüğünde (Bu bilgiyi Fransa Yüksek Öğrenim Bakanı Philippe Baptiste’in verdiği röportajdan öğrendik).
AB’DEN 4.5 MİLYON EUROLUK FON
Fransız bakan, Fransa’nın öncülük etmeyi amaçladığını, ancak bilim insanlarını çekmenin sonunda Avrupa düzeyinde bir çaba haline gelmesi gerektiğini vurguladı. Avrupa Birliği gerçekten de ABD’li araştırmacıları çekmek için kendini konumlandırmaya çalışıyor. Bloğun bilimsel kuruluşu olan Avrupa Araştırma Konseyi, masaya para koyuyor ve ABD’de bulunan araştırmacılara taşınmaları için 2 milyon euroluk prim hibe ve toplamda 4,5 milyon euroluk fon sağlıyor.
Tüm bu gelişmeler yaşanırken Bilimsel Birlik lideri Gralak, Amerikan bilim insanlarını getirmek için belirli fonlar ayırmanın iki kademeli bir sistem yaratma riski taşıdığı konusunda uyarıyor. Ancak Fransız ve Amerikalı araştırmacılara eşit iş için eşit ücret verildiği sürece Fransa’nın “dayanışmayı ifade etme, tehlikede olan araştırmacıları ve tehlikede olan bilimsel araştırmaları karşılama görevi” olduğunu söyüyor.
*** Politico – Victor Goury-Laffont
Bu habere emoji ile tepki ver
Haber Kaynak : SOZCU.COM.TR
“Yayınlanan tüm haber ve diğer içerikler ile ilgili olarak yasal bildirimlerinizi bize iletişim sayfası üzerinden iletiniz. En kısa süre içerisinde bildirimlerinize geri dönüş sağlanılacaktır.”
